Etiket okumak hayat kurtarır!

30.03.2021


Kimyasallarla temas halinde olduğunuz her ortamda (ev, işyeri -özellikle kimya laboratuvarları-) kullanacağınız kimyasalın üzerindeki etiketi okumak hayati önem taşır. Kimyasalların etiketlerinde özellik ve tehlikelerini gösteren uluslararası semboller yer alır.

Aşağıda kimyasal madde etiketlerinde en yaygın kullanılan sembolleri, ne anlama geldiklerini ve bu özellikteki bir kimyasala karşı almanız gereken önlemleri bulacaksınız.

TEHLİKE SEMBOLÜ ANLAMI ALINMASI GEREKEN ÖNLEM

T: Zehirli (Toxic)
Az bir miktarı yutulduğunda,
solunduğunda veya cilt tarafından
emildiğinde akut veya kronik
olarak sağlığa zarar veren hatta
ölüme neden olabilen 
maddelerdir.

•Toksik maddeleri hiçbir şekilde vücudunuza
temas ettirmeyin.
•Kazara temas ederseniz doktora başvurun.
•Zehirli maddeleri talimatlara
uygun olarak taşıyın.

T+: Çok Zehirli (Very Toxic)
Az bir miktarı yutulduğunda,
solunduğunda veya cilt tarafından
emildiğinde akut veya kronik
olarak sağlığa zararlı etkileri
daha ciddi boyutta olan  hatta
ölüme neden olabilen
maddelerdir.

•Çok toksik olarak tanımlanan
maddeleri hiçbir şekilde
vücudunuza temas ettirmeyin.
•Kazara temas ederseniz doktora
başvurun.
•Zehirli maddeleri talimatlara
uygun olarak taşıyın.

F: Kolay Yanabilir (Highly Flammable)
21°C'nin altında parlayan sıvılar
kolay yanabilir olarak tanımlanır.
Hafif ısı ve aleve maruz
kaldıklarında hemen yanmaya
başlarlar. Kolay yanabilir
maddeler ve karışımlar kısa bir
süre için bile ateşleyici bir
kaynak ile temas etseler
kolaylıkla yanabilir ve ateşleyici
kaynaktan ayrıldıkları durumda
bile yanmaya devam ederler.

Kolay yanabilen maddeleri, açık
alev, kıvılcım ve ısı kaynaklarından
uzak tutun.

F+: Çok Kolay Yanabilir
(Extremely Flammable) 

Parlama noktası 0°C‘nin altında
olan ve kaynama noktası
maksimum 35°C olan sıvılar bu
sembol ile gösterilirler. Normal
hava basıncında ve ortalama bir
sıcaklıkta yanabilen gaz ve gaz
karışımları da son derece kolay
yanabilir sınıfında yer alır.

Çok kolay yanabilen maddeleri,
açık alev, kıvılcım ve ısı
kaynaklarından uzak tutun.

O: Oksitleyici (Oxidising)
Oksitleyici maddeler yanabilir
maddeler ile temas ettiğinde
yangın tehlikesi ortaya çıkar,
başlamış bir yangın varsa da
yoğunluğu artacaktır. Organik
Peroksitler Oksitleyici
sınıfındadır. Havanın oksijeni ile
çok kolay yakıcı bir kimyasala
dönüşebilir. Yanıcı
kimyasallardan uzak depolanması
gerekmektedir.

Oksitleyici maddeleri yanıcı maddeler
ile hiçbir şekilde temas
ettirmeyin. Oksitleyiciler var olan
yangını artırır ve yangının
söndürülmesini zorlaştırır.

E: Patlayıcı (Explosive)
Bu Sembol, maddenin alev ve ısı
etkisiyle şoka veya sürtünmeye
maruz kaldığında patlayabileceği
anlamına gelir. Atmosferik
oksijen yokluğunda dahi, kolayca
ekzotermik reaksiyona girerek
"patlama riski taşıyan gazların
oluşumuna neden olan" veya
"ısıtıldığında patlayan" kimyasalları belirtir.

Patlayıcı maddeleri çarpma,
vurma, sürtünme, kıvılcım, ateş
ve ısı gibi etkilere maruz
bırakmayın.

C: Korozif (Corrosive)
Korozif maddeler canlı doku ile
temas ettiğinde zarar verir, ciddi
kimyasal yanıklara neden olabilir.

Korozif malzemelerle çalışılırken
gözlerinizi, cildinizi ve
elbiselerinizi korumak için özel
önlemler alın. Buharları
solumayın. Herhangi bir kaza
durumunda veya kendinizi iyi
hissetmediğiniz durumda hemen
doktora başvurun.

Xn: Zararlı (Harmful)
Bu sembolle işaretlenen
maddeler, vücudunuza zehirli
maddelere göre daha az zarar
verecektir, yine de zararlı
maddelerin solunması, yutulması
veya cilt yoluyla emilmesi akut ya
da kronik rahatsızlıkların ortaya
çıkmasına neden olur.

Zararlı maddeleri vücudunuz
ile temas ettirmeyin.

Xi: Tahriş edici (Irritating)
Tahriş edici maddeler, anlık,
uzun süreli ve tekrar eden
temaslarda ciltte ve mukoz
dokuda iltihap ve tahrişe neden
olur. Cilt ile teması halinde
hassasiyet ve kimyasal yanık oluşturur.

Tahriş edici maddeleri göz ve cilt
ile temas ettirmekten ve solumaktan
kaçının.

N: Çevre için tehlikeli
(Dangerous for the
Environment)

Suya ya da toprağa karıştığında
doğal yapıya hemen veya
zamanla zarar veren maddelerdir.

Bu tür maddeleri kanalizasyona,
su kaynaklarına ve toprağa
karışmasına engel olun. Atıkları
özel düzenlemelere uygun olarak
yok edin.

Önceki Yazı

Dünya Genelinde Termal Yanıklarla İlgili İstatistikler

Sonraki Yazı

Evde ve İşyerinde Güvenlik